Levar a cabo un programa de protección da pel mantendo hidratada e protexida dos efectos da humidade e a incontinencia.

.Ácidos graxos hiperoxigenados (AGHO):

Son glicéridos hiperoxigenados de ácidos graxos esenciais (linolénico e linoléico) palmítico e esteárico, de fitoesteroles e tocoferol (vit.E) nun 99 %. A súa formulación é en aceite e emulsión, tamén os hai combinados con silicona e aloe, entre outras sustancias. Destacan polas súas propiedades para mellorar a hidratación da pel e evitar a sequedad cutánea, aumentando a resistencia ao rozamiento, ademais, reduce o eritema e o eccema, e alivia a sensación de prurito. Constitúe, por tanto, unha importante opción de prevención para mellorar a hidratación e a resistencia da pel fronte á fricción, a presión e o exceso de humidade en pacientes adultos.

.Produtos barreira que incorporan óxido de zinc:

O zinc constitúe un oligoelemento que se atopa practicamente na totalidade das células. O óxido de zinc (O2Zn), formulado en crema, pasta, ungüento, pomada ou aceite, é un dos compostos máis coñecidos pola súa acción como protector e reparador cutáneo, sendo comunmente utilizado para tratamento do eritema asociado a uso de produtos absorbentes (cueiro) e á exposición continuada de ouriños e feces. Existe evidencia dunha adecuada protección da pel do exceso de humidade con cremas barreira a base de óxido de zinc; sendo recomendable o seu uso en pel integra e cunha concentración non inferior ao 10 % de óxido de zinc.

Por outra banda, a súa combinación con outros produtos (sobre todo con perfumes) pode xerar irritación; ademais, no caso da pasta ou crema ao ser máis viscosas e ter unha concentración >20 % de Zinc, a súa retirada é dificultosa polo que é recomendable utilizar sustancias de base oleosa non debendo ser usada nos casos de pel moi irritada, pola alta posibilidade de fricción (pel fráxil). Tampouco, debemos utilizar óxido de zinc como produto barreira se existe sospeita de signos de infección na pel xa que pode darse unha contaminación bacteriana in situ.

.Produtos barreira que incorporan Siliconas:

Basicamente hai tres tipos de produtos barreira siliconados: os que contén polifenilmetilsiloxano (plastificante con base de silicona) que permite a formación dunha película flexible; o hexametildisiloxano (solvente de base de silicona) non irritante e de rápida evaporación; e os siloxanos (grupo de aceites a base de silicona, como a dimeticona), combinados como crema barreira no coidado da pel. Adóitanse empregar porque facilitan a protección da pel, son sustancias transparentes que actúan reducindo a resistencia das forzas de fricción e repelendo a humidade externa, ao tempo que protexen dunha excesiva desecación da pel. Como advertencia, hai que ter coidado co abuso das cremas de silicona xa que presentan o inconveniente de interferir cos produtos absorbentes saturándoos, debido ao tempo excesivo que necesitan para ser absorbidas na súa totalidade pola pel normal.

.Produtos barreira con vaselina:

A vaselina é unha sustancia emoliente que se combina con outros compostos. Caracterízase por ter unha función de protección e hidratación da pel; sendo unha alternativa a outros produtos barreiras. Adoita utilizarse combinada como excipiente (filante ou en aceite de parafina). A concentración habitual de uso adoita ser entre o 48 % e 98 %. Está indicada para o tratamento e protección do eritema asociado á exposición continuada de feces e ouriños.

O seu uso desmesurado de produtos combinados con vaselina (ou vaselina pura ao 100 %) provoca reaccións de taponamiento, podendo interferir na absorción dos ouriños e das feces líquidas por parte do produto absorbente (cueiro, alginatos, etc.), tamén pode provocar escoriaciones e maceración irritativa na zona da lesión.

.Produtos barreira con karaya:

A Karaya é unha goma vexetal (polisacárido) que se usa combinada con outros compostos en forma de excipiente (po de karaya). Habitualmente pódense atopar en formulacións de pasta á auga e en ungüento. Caracterízase por posuír a capacidade de absorber o exceso de humidade e mellorar a adherencia do produto barreira á superficie cutánea húmida e / ou macerada. Recoméndase utilizar produtos con base de Karaya para os casos severos de diarrea recorrente (incontinencia fecal) e en incontinencia de ostomías, pola súa acción beneficiosa de protección da pel fronte á maceración. Entre os seus inconvenientes está que non permite visualizar a lesión, adoita irritar e / ou macerar a pel en tratamentos a longo prazo; no caso do ungüento, este debe retirarse con aceite oleoso (de parafina).

.Película barreira polimérica:

Xeralmente, están compostas dun copolímero acrílico e plastificante, non irritante e libre de alcol (P. ex., terpolímero de acrilato). Caracterízanse polo seu efecto protector sobre a epidermis xa que forman unha barreira impermeabilizante que non deixa pasar a humidade nin fluídos, pero son permeables ao intercambio de vapor de auga e aos gases. Unha vez aplicada a película (ou a crema), hai que deixala secar 30-60 segundos antes de cubrir a zona afectada, o seu efecto protector mantense estable durante 72 horas; sendo aconsellable repetir a aplicación ás 24 horas en casos de incontinencia severa. O filme se inactiva en contacto con produtos de base oleosa ou pola fricción na zona de contacto. As películas barreira son utilizadas na prevención e tratamento das dermatitis en zona perilesional de calquera tipo de ferida, estoma ou drenaxe. O seu emprego tamén está recomendado naquelas zonas expostas a incontinencia, pliegues e partes brandas para evitar que os fluídos corporais irriten a pel por exceso de humidade.

Son películas que se atopan asociadas a solucións alcohólicas ou produtos volátiles para favorecer o rápido secado do exceso de humidade da pel. Na hixiene básica da pel, non son recomendables as solucións con alcol, xa que poden orixinar toxicidade nos tecidos, ademais dunha maior irritación e dor da pel macerada ou eccematosa.

.Apósitos adhesivos:

Baixo este grupo inclúense os films de poliuretano e apósitos extrafinos de hidrocoloide. Non debemos utilizar o filme de poliuretano sobre zonas con exudado moderado ou moi exudativas. Tampouco é aconsellable o uso dos filme de poliuretano como produtos barreira pola súa facilidade para reter o exudado e a humidade, o que pode favorecer a proliferación bacteriana e chegar a macerar a pel sa.

Ademais do uso de produtos barreira, tamén hai que valorar a posibilidade de utilizar dispositivos de control, para cada caso en particular:

.Incontinencia:

Colectores, sondas vesicales e cueiros absorbentes.

.Drenaxes:

Utilización de dispositivos adecuados e vixiar fugas da drenaxe.

 

.Sudoración profusa:

Control de temperatura e cambio de roupa cando sexa necesario.

 

.Exudado de feridas:

Utilizar apósitos absorbentes en función da cantidade de exudado das feridas e a frecuencia de curación programada (os da familia das escumas hidrocelulares e hidropoliméricas, as hidrofibras de hidrocoloide e os alginatos son altamente absorbentes, podendo ademais tratar a contaminación microbacteriana exógena se se combinan con derivados de prata para tratar a infección local.